भारत के लोकनृत्य राज्य के अनुसार
Rajya Aur Unke Lok Nritya
भारत के राज्य और उनके लोकनृत्य
राज्य का नाम |
लोकनृत्य |
गुजरात |
गरबा, डांडिया
रास,
पणिहारी नृत्य, दीपक
नृत्य,
लास्या, गणपति भजन,
झकोलिया, रासलीला,
भवई, टिप्पनी आदि। |
उत्तर प्रदेश |
कजरी, नौटंकी,
दीवाली नृत्य, रासलीला,
थाली, जांगर,
लद्दा, कुमायूँ,
झोरा, जैता आदि। |
हरियाणा एवं पंजाब |
भांगड़ा, गिद्दा,
धमान, सांग,
डफ, कीकली आदि। |
राजस्थान |
कालबेलिया, घूमर,
गणगौर, पनिहारी,
डंडिया कृष्ण नृत्य, बगरिया
चंग,
फूंदी, शंकरिया,
चरी, कामड,
घापाल, गोपिका लीला आदि। |
मध्यप्रदेश,
छत्तीसगढ़ |
नवरानी, गौडो,
डागला, पाली,
चैत गौन्यो, सुआ,
मांदरी, भागोरिया,
सीगनाडियां, ददेरिया,
टपाली, हेरूदन्ना आदि। |
आंध्रप्रदेश |
मधुरी, कुम्भी,
मरदाला, घंटामर्दाला,
वतकम्मा, छड़ी सिद्धि आदि। |
बिहार |
घुमकुडिया, छऊ,
विदेशिया, करमा,
जटजटनि, मग्धी,
मूका, सुझरी,
जातरा, पंवरिया,
वैमा, सरहुल,
विदायल, चेकवा,
जदूर, झीका,
वरवो, बरवाहन,
सोहराई, माघा आदि। |
महाराष्ट्र |
लावनी, गौरीचा,
लेजम, तमाशा,
मौनी, बोहदा,
गफा, पोवाडा,
ललिता, कोली,
दहिकला आदि। |
हिमाचल प्रदेश |
डंडा नाच, छपेली,
थाली, सांगला,
छारबा, धमान,
झैंता, महाथू-जद्दा,
डांगी, डफ आदि। |
अरूणाचल प्रदेश |
मुखौटा नृत्य, युद्ध
नृत्य आदि। |
मणिपुर |
नटरास, बसंतराम,
राखाल, महारास,
पुंग चोलोम, लाई
हरीबा,
थांग्टा, की तलम् आदि। |
असम |
नागा नृत्य, नटपूजा,
खेल गोपाल, अंकियानार,
बिछुआ, तबल चैगंबी,
बिहु, झुमरा,
बलिगोपाल, बुगुरूम्बा,
बोईसाजू, होब्जानाई आदि। |
नागालैण्ड |
कुमीनागा, रवैवा,
युद्ध नृत्य, चैंग,
नूरालिम, लिम आदि। |
पश्चिम बंगाल |
गम्भीरा, मर्सिया,
रामवेश, काठी,
कीर्तन, बाउल,
जात्रा, छाली आदि। |
उड़ीसा |
घूमरा, पैका
छऊ,
संचार, चंगुनार,
सवारी, गरूड़ वाहन अया,
जदूर मुदारी आदि। |
तमिलनाडु |
पिन्नल कोलाट्टम, कडागम,
कुम्भी, कावड़ी,
कोलाट्म आदि। |
जम्मू कश्मीर |
राउफ, मंदजास,
हिकात आदि। |
भारत के शास्त्रीय नृत्य और संबन्धित राज्य
भरतनाट्यम
– तमिलनाडु
से
कथक – उत्तर
प्रदेश से
कथकली –
केरल से
कुचिपुड़ी –
आंध्र प्रदेश से
मोहिनीअट्टम –
केरल से
सतरिया –
असम से
ओडिशा –
ओडिशा से
मणिपुरी – मणिपुर से